23 اصل از بایدها و نبایدهای فریلنسینگ یا دورکاری

دنیای فریلنسینگ یا دورکاری هم جذابه، هم حرفه‌ای هم خیلی وسوسه‌انگیز. از ویژگی‌های خوبش می‌شه به آزاد بودن زمان و مکان کار و انجام پروژه زیرنظر شخص فریلنسر(بدون رئیس و آقا بالاسر) اشاره کرد. اما ان حرفه هم مثل تموم شغل‌های دیگه چالش‌های مخصوص به خودش رو داره. آشنایی با بایدها و نبایدهای دورکاری یا فریلنسینگ می‌تونه مسیر شما رو دگرگون کنه.

می‌دونید مثل مطالعه تاریخ می‌مونه. شما با خوندن اتفاقات تاریخی می‌تونید از تکرار اشتباهات انسان و جوامع انسانی جلوگیری کنید(البته منظور از شما یک جامعه‌ست، نه یک نفر تنها) تو فریلنسینگ هم با خوندن بایدها و نبایدهای دورکاری می‌تونید جلوی خیلی از اشتباهات رو بگیرید و پیشاپیش برای اکثر چالش‌ها آماده باشید. پس با من همراه باشید تا از این موارد سردربیاریم و ازشون در ادامه مسیر حرفه‌ایمون استفاده کنیم.

بایدها و نبایدهای دورکاری

تو این قسمت از مقاله همونجوری که انتظار می‌ره قراره که راجع‌به نکات مهم در فریلنسینگ حرف بزنیم. اما قبل از این‌که برم سراغ لیستمون و یکی‌یکی براتون توضیح بدم بهتره بدونید برخی از این موارد ممکنه برای شما از قبل جا افتاده باشه. همینطور ممکنه به خیلی‌هاشون برنخورده باشید. تلاش من این بوده که یه مقاله نسبتا جامع درباره دورکاری براتون بنویسم که هرکسی بتونه بخشی از نیازهاشو برطرف کنه. بریم سراغ اصل کار.

بایدهای دورکاری

تو این قسمت مواردی رو که انتظار می‌ره یک فریلنسر انجام بده و ازشون سرباز نزنه مرور می‌کنیم.

1.قیمت رو دقیق مشخص کن

به عنوان یک شخصی که به‌صورت دورکاری فعالیت می‌کنه و مدام به کارفرما دسترسی نداره، بهتره که از قبل راجع‌به یکسری مسائل خوب فکر کنید. یکی از اصل‌های اساسی فریلنسینگ اینه که: شما خودتون مدیر خودتون هستید و کسی نیست که حقوق‌تون رو مشخص کنه، یا وظایفتون رو گوشزد. پس باید به‌صورت کامل حواستون جمع کار و بیزینستون باشه.

تعیین قیمت از اساسی‌ترین کارهاست، شما مدام درگیر هزینه‌های جانبی هستید و برخی مسائل ممکنه انجام پروژه‌تون رو عقب بندازه یا حتی –به‌دلیل دورکاری بودن پروژه و عدم آشنایی کامل با کار- یک پروژه سنگین رو فکر کنید ساده‌ست و قیمت پایین بدید. برای جلوگیری از این موارد. یک لیست قیمت دقیق برای خودتون مشخص کنید. مثلا این‌که ساعتی کار می‌کنید، پروژه‌ای کار می‌کنید یا قراردادی. همه این‌ها باید مشخص بشه.

2.دریافت بیمه

این مورد نمی‌دونم تو قانون بیمه ایران بهش اشاره‌ای شده یا نه. اما یکسری بیمه هست با عنوان: بیمه غرامت حرفه‌ای. تو این مورد، کارگزار بیمه به شما تعهد می‌ده که درصورت متحمل شدن ضرر و ضیان ازسوی کارفرما مبلغ خسارت رو به‌شما پرداخت کنه. این مورد تو دورکاری به‌شدت پیشنهاد می‌شه. به‌دلیل عدم امنیت کامل قرارداد مجازی، شما ممکنه زمان و انرژی و هزینه زیادی بابت یک پروژه بذارید و حقوق‌تون هم دریافت نکنید. پس پیشنهاد می‌شه که به‌عنوان یکی از بایدها و نبایدهای فریلنسینگ حتما خودتون رو بیمه کنید.

3.اعتمادش رو جلب کن

تو بازار کار آزاد –به‌خصوص زمان‌های عقب‌تر- اصل همکاری برپایه اعتماد و اطمینان بود. هنوز هم که هنوزه ایجاد اعتماد بین همکارها، کارفرماها و مشتری‌ها می‌تونه کمک خیلی خوبی برای پیشرفت دورکاری و فریلنسری باشه.

هرچی نباشه ما آدم‌ها محکوم به‌زندگی در اجتماعیم. پس بهتره که از این موقعیت خوب استفاده کنیم.

4.جلو چشم باش

چیزی که باعث سرپا موندن ما فریلنسرها تو حوزه فعالیت دورکاری می‌شه، گرفتن پروژه به‌صورت مداوم و داشتن ارتباط فعال با مشتری‌ها و کارفرماهامونه. برای آشنایی با افراد بیشتر و درنتیجه جذب پروژه بیشتر باید حضورمون چشمگیر باشه.

برای این‌کار پیشنهاد می‌شه که فستیوال‌های فریلنسینگ و دورکاری رو از دست ندید. هرچند وقت یک‌بار یه‌سری به فضاهای اشتراکی بزنید. اگر شرایطش رو دارید همیشه چهار، پنج تا رفیق فریلنسر برای گفتوگو و گذران وقت داشته باشید. همینطور مهمترین مسئله؛ یعنی فضای مجازی و حضور فعال تو شبکه‌های اجتماعی رو فراموش نکنید.

5.از پیشنهاد دادن نترس

خیلی از کارفرماها تخصص کامل در زمینه پروژه‌ای که به شما دادن رو ندارن، خیلی اوقات هم به‌خاطر دورکاری بودن بیزینستون ممکنه شرایط پیش اومده رو خوب درک نکنن. در این شرایط شما هستید که دارید کار رو پیش می‌برید و از روند تکامل پروژه خبر داریدو ممکنه کلی ایده خوب و جدید به ذهنتون برسه که کمی مغایر با انتظارات کارفرما باشه. دریغ نکنید. سریعا از ایده‌هاتون باخبرش کنید. حتی اگر به گسترش پروژه بی‌انجامه. پیشنهاد دادن نه پولی از شما کم می‌کنه نه کارفرما.

6.پیش‌پرداخت بگیر

متاسفانه بدقولی درپرداخت به‌موقع مبلغ تعیین شده، یا تاخیر، از پیش‌آمدهای روتین و عادی دنیای دورکاری و فریلنسینگه. برای جلوگیری از معضل، چندتا کار می‌تونید انجام بدید.

• درخواست پیش پرداخت کنید.
• مبلغ تعیین شده در قرارداد رو به‌صورت اقساطی –به‌نسبت پیشرفت پروژه- دریافت کنید.
• اگر کارفرما قادر به انتقال مبلغ پیش‌پرداخت نیست، از تضمین بگیرید، مثل چک یا سفته.

7.کارفرما رو بی‌خبر نذار

شما هرچقدر که فریلنسر خفنی باشید و تو انجام پروژه‌های دورکاری حرفه‌ای عمل کنید، باز یک طرف داستان یه کارفرماست که داره برای انجام کارش پول پرداخت می‌کنه. پس بهتره که از روند جلو رفتن پروژه باخبر باشه. البته این بدان معنا نیست که روزی سه‌بار بهش زنگ بزنید و مغزش رو … آره. نه. یه نوع خبررسانی دقیق برای خودتون مشخص کنید. مثلا پروژه‌رو به پنج قسمت تقسیم کنید و با انجام هر قسمتش به کارفرما بگید که 20درصد از پروژه انجام شده که شامل فلان و فلان و فلان می‌شه. این تعهد به‌کار اهمیت به‌حال کارفرما باعث می‌شه کامنت خوبی هم بگیرید و نهایتن احتمال جذب مشتری‌تون برای دورکاری های بعدی بالا بره.

8.مشتری‌هات رو بشناس

خیلی اوقات ممکنه شما حتی تو حوزه تخصصی خودتون قادر به انجام تموم پروژه‌های دریافتی نباشید. برای بهتر و آسون‌تر شدن فعالیت دورکاری خودتون، بهتره یه شناخت نسبی درمورد کارفرماها و شرکت‌هایی که به شما پیشنهاد کار می‌دن داشته باشید.

زمانی که تیپ کاری خودتون رو مشخص کنید بدونید با چه نوع پروژه‌هایی راحت‌تر کنار میاید، می‌تونید سرعت کارتون رو بالا ببرید.

9.زمان داری یا نه؟

انجام هر پروژه‌ای نیازمند یه بازه زمانی مشخصی به‌علاوه چند روز حاشیه امنه. دورکاری فراز و نشیب‌های خودش رو داره. ممکنه زمانبندی شما برای انجام یک پروژه درست از آب درنیاد. برای جلوگیری از این موضوع، بهتره قبل از کسب اطمینان کامل از خالی بودن جدول برنامه‎‌ریزیتون پروژه‌ای را قبول نکنید.

10.لینکدین

یکی از مهمترین ابزار ارتباط کارفرما با فریلنسر یا شخصی که دورکاری انجام می‌ده، نرم‌افزار لینک‌دینه. برای این‌که بتونید از این امتیاز به‌خولی استفاده کنید بهتره که مدام نمایه(بایو) پروفایلتون رو آپدیت کنید و ا نمونه‌کارهاتون اونجا قرار بدید.

11.دووم بیار

رقابت تو عرصه فریلنسینگ با محبوب شدن دورکاری و سبک زندگی فریلنسری؛ روزبه‌روز بیشتر و بیشتر می‌شه. تو این شرایط اگر پروژه خوبی گرفتید و انجام داده. مغرور نشید. کنار نکشید. این قضیه ممکنه از میدون مسابقه بندازتتون بیرون. به‌جاش دووم بیارید. پروژه‌های خفنتری انجام بدید.

12.دلخوش به این مقدار نباشید

اونایی که دورکاری کردن خوب می‌دونن که گاهی اوضاع یه‌جوری قاراشمیش(درهم‌برهم) می‌شه که حتی فریلنسرهای کارکشته هم کم میارن. تو فریلنسینگ چیزی برای تضمین درآمد شما وجود نداره. اصلا فرض براین‌که شما همیشه هم پروژه داشته باشید و کارفرماها برای همکاری باهاتون تو صف باشن. حالا شرایطی رو تصور کنید که زبونم لال یه اتفاقی واستون افتاده و نمی‌تونید برای مدت چشمگیری فعالیت کنید. در این شرایط یا باید از قبل پس‌انداز داشته باشید یا از قبل این شرایط رو پیش‌بینی کرده باشید و راه حلی بسازید.

اون راه حل چیه؟ محل درآمدزایی به غیر از دورکاری. صرفا پول درآوردن از انجام پروژه همونجوری که گفتم همیشه امن نیست. پس بهتره این کنارا یه شغل دیگه هم داشته باشید. نمی‌گم مثلا استخدام بانک بشید نه. درآمدهایی از زیرشاخه‌های حرفه خودتون. مثل آموزش، فروش دیسک‌های تخصصی حرفه‌تون، یا کسب درآمد از یوتیوب. این باعث ایجاد یه حاشیه امن برای خودتون و منبع درآمدتون می‌شه.

13.حسابدارها رو دست کم نگیرید

زمانی که شرایط کاریتون به یه‌جایی می‌رسه که می‌تونید رو دورکاری به‌عنوان اصلی‌ترین منبع درآمدتون حساب کنید، بهتره که یه سروسامونی هم به حساب‌های بانکی‌تون بدید.

اما قبل از این حضور شخصی که مسائل مالی بین شما و کارفرما رو حل بکنه و نذاره مشکلی این وسط پیش بیاد خیلی مهمه. حسابدارها بلدن با پول چیکار کنن. جدا از روابط کاری این‌که بدونید به‌صورت ماهیانه یه پس‌اندازی دارید و بیمه‌تون داره رد می‌شه و این حرفا خودش عالیه.

نبایدهای دورکاری

تو این قسمت مواردی رو که انتظار می‌ره یک فریلنسر انجام نده و ازشون دوری کنه مرور می‌کنیم.

1.بپا منزوی نشی

البته اگر منزوی شدن باعث می‌شه که یه شخصی خارق‌العاده‌ای مثل استاد حسین منزوی بشید ایرادی نداره. از شوخی بگذریم، گوشه‌گیری و انزوا از همون ابتدا از موارد منفی فریلنسینگو دورکاری بوده. کلی مطلب راجع‌به این موضوع نوشتن و کلی پیشنهاد روانشناسی شده و آزمایش شده منتشر کردن.

شما هرکاری بکنید قبل از این‌که یه فریلنسر باشید، انسان هستید، و در مقام انسان و آدمیت نیاز به برقراری روابط اجتماعی و حضور دربین مردم دارید.

شاید ابتدا امر این تنهایی باعث رشد فعالیت دورکاری شما بشه و بتونید کلی پیشرفت کنید، اما درنهایت به نقطه جالبی نمی‌رسه. پیش از هرچیزی سلامتی شماست که مهمه. اتفاقا دراین مورد یه مقاله هم داریم که مربوط به بهداشت فریلنسینگ می‌شه. اگر دوست داشتید یه سر بهش بزنید.  

2.پول بگیر، کار انجام بده

اکثر فریلنسرها فکر می‌کنن که بدون استثناء برای همه پروژه‌ها قراره پول بگیرن. اما گاهی به‌خاطر عدم صبوری و عجول بودن برای رسیدن به مقصد رویایی‌شون دست به‌کارهایی می‌زنن که نباید بزنن. مثلا به کارفرما می‌گن که من این پروژه دورکاری رو برای شما رایگان انجام می‌دم که حسن نیت‌مو بهتون نشون بدم تا پروژه‌های بعدی با هم همکاری کنیم. اما این کار فاجعه‌ست. به چند دلیل:

• هر کاری که شما انجام می‌دید یه بخشی از زمان و انرژی و هنرتون رو داره می‌گیره. و مطمئن باشید، بهتون قول می‌دم هیچ چیزی مهمتر از این سه نیست. پس دلیلی نداره حراجش کنید.
• مسئله بعدی که تو دورکاری هست و همه‌مون می‌دونیم، مسئله رقابته. شما با رایگان انجام دادن یک پروژه فرصت فریلنسرهای دیگه رو برای درآمدزایی از بین می‌برید و یک‌جورایی بازار کار رو خراب می‌کنید.
• شأن فریلنسر و فریلنسینگ. بله این همه مدت تعداد زیادی آدم خلاق و کاربلد زمان و انرژی نذاشتن که حالا کارشون به رایگان انجام بشه.

3.خودت رو دست کم نگیر

من خیلی از فریلنسرها رو دیدم که ارزش پروژه‌شون رو به‌قدری میارن پایین که دیگه کارفرما حتی مایل به پرداخت مبلغ قرارداد هم نیست. ای اتفاق به چند شکل میفته. مثل گفتن جمله‌های:

• خوب شده؟
• به‌نظرتون خوب انجامش دادم؟
• ببخشید اگر خوب نشد.
• اگر می‌خواید دوباره روش کار کنم؟

شما یا کاره‌تون رو بلدید و تو دورکاری حرفی واسه گفتن دارید، یا بلد نیستید. اگر بلد نیستید که کلی زمان هست برای یادگیری. کلی پکیج آموزشی و افرادی که می‌تونن کمکتون کنن. همینطور تعداد بالایی مقاله که خوندنش خالی از لطف نیست. اما اگر کاره‌تون درسته، چرا این همه اعتماد به‌نفس باید پایین باشه که منتهی به این جمله‌ها بشه.

کاره‌تون رو به بهترین شکل انجام بدید و بهترین مبلغ معقول هم براش درنظر بگیرید.

4.نظم به‌جای حواس‌پرتی

کسایی که دورکاری می‌کنن، مخصوصا اون عده از فریلنسرهای عزیز که خونه‌دفتری دارن، مدام درمعرض حواس‌پرتی قرار می‌گیرن. از تماس عمه و خاله و دایی بگیر، تا وسوسه تماشای برنامه‌تلوزیونی و … برای جلوگیری از این مورد باید چندتا کار انجام بدید. اول این‌که تموم کارهای روزمره‌تون رو تقسیم کنید و تو ساعت‌های مختلف انجامشون بدید. مثلا هیچوقت نذارید خونه اونقدری نامرتب بشه که تمیز کردنش یک روز تموم رو ازتون بگیره.

بهترین کاری که در این مورد می‌تونید انجام بدید ساخت یه جدول برنامه‌ریزی روزانه با زمان‌بندی دقیقه. شما به عنوان کسی که درآمدش از دورکاری هستش، باید زمان دقیق رفتن سراغ پروژه‌هاتون رو بدونید. مثلا هرروز نه صبح. بی‌شک بالاترین قدرت برای نظم و شخص منضبطه. یه نگاهی بکنید به هیتلر و کانت و رونالدو.(از هر قشر یه نفرو گفتم.)

5.یادگیری تا روز مرگ

تغییر دکوراسیون‌های مغازه‌ها، تغییر اسم اغذیه‌فروشی یا ساندویچی به فست‌فود و رستوران و کافه. همه‌ی این‌ها نشون دهنده‌ی دگرگونی سیستم تجارت و جذب مشتریه. تو تموم زمینه‌ها هم پیشرفت و به‌روز موندن باعث تداوم درآمد و جلوگیری از رکود کاری می‌شه.

حالا با توجه به این‌که شما فریلنسر هستید و پروژه‌هاتون رو به‌صورت دورکاری انجام می‌دید و البته به‌عنوان یک شخص خودساخته و بدون رئیس فعالیت می‌کنید، باید حواستون به بیزینسی که اول و آخرش خودتونید باشه. شما به عنوان فریلنسر باید رو خودتون سرمایه‌گذاری کنید و این سرمایه گذاری یعنی آموزش دیدن و به‌روز موندن.

6.یادبگیر بگی نه!

تو بازار دورکاری بخاطر آزادی بیشتر و تنوع پروژه‌ها، خیلی اوقات ممکنه به پیشنهادهایی روبه‌رو بشید که درحین وسوسه‌انگیزی و درآمد بالا تو حوزه تخصص شما نباشه، یا مثلا بدونید که نمی‌تونید به اون خوبی انجامش بدید. یا حتی وسط یه پروژه دیگه‌ای باشید. در این مواقع یه سیلی محکم به هوا و هوس‌تون بزنید برید سراغ مسیر اصلی کارتون.

برای این می‌گم که نه گفتن رو تمرین کنید، چون تو دنیای فریلنسینگ و دورکاری انجام یک پروژه پرپول و خفن مهم نیست، بلکه تداوم در کار کردن و درآمدزایی مداوم اصل کاره. پس حواستون باشه که بی‌گدار به آب نزنید و اگر شرایط قبول یه پروژه رو ندارید به راحتی بگید “نه”.

7.لازم نیست همش کار کنی

ما با شعار “رئیس خودم هستم” ، “می‌تونم آزادانه کار کنم” و “زمان کار کردنم دست خودمه” وارد حوزه دورکاری و فریلنسینگ شدیم. پس بهتره که از امتیازهای این شغل به خوبی استفاده کنیم. داشتن روزهای تعطیل تو هفته و اختصاص دادن تعطیلات در طول ماه یا سال به خودمون به ریکاوری و عملکرد بهترمون کمک زیادی می‌کنه.

کار کردن بی‌وقفه و بی‌رحمانه می‌تونه باعث خستگی مفرط و زده‌گی‌مون از فریلنسری بشه.

8.تسلیم نشو

به قول یکی از بزرگان(که متاسفانه اسم شریفیشون خاطرم نیست): بازنده کسی نیست که زمین می‌خوره، بلکه اون شخصیه که بعد از زمین خوردن، بلند نمی‌شه.

شما وقتی مشغول به دورکاری هستید به هزارویک دلیل ممکنه آزرده خاطر بشید و از انتخاب حرفه فریلنسری پشیمون بشید. اگر با کمی صبر و حوصله و تحقیق مطمئن شدید که واقعا به درد این شغل نمی‌خورید، ایرادی نداره، ترکش کنید و برید سراغ علاقه‌تون. اما خیلی از این دلسرد شدن‌ها از حال و هوای لحظه‌ای و اصطلاحن “مودی” ما نشأت می‌گیره. پس با صبوری و تلاش مداوم و مصمم موندن سر فعالیتمون می‌تونیم پشت سرش بذاریم و قوی‌تر از قبل مسیرمون رو ادامه بدیم.

9.دخل و خرج

هیچ‌وقت به‌خودتون اجازه ندید که از میزان دخل و خرج‌تون بی‌خبر باشیدو مخصوصا اگر حسابدار ندارید و کارهای مالیتون رو خودتون انجام می‌دید حواستون به پولی که میاد و می‌ره باشه. قبل‌تر هم گفتم، دورکاری زمین لغزنده‌ایه که اگر خودتون رو براش آماده نکرده باشید، به‌راحتی زمین می‌خورید. پس توانایی‌های مدیریتی خودتون رو بالا ببرید.

10.همه کارها رو خودت انجام نده

بعد از این‌که با کلی تلاش و صبوری به جایی که انتظارش رو داشتید رسیدید، حالا زمان تقسیم وظایفه، برای گرفتن پروژه منشی تلفنی یا پیامکی استخدام کنید. برای صفحه اینستاگرام‌تون ادمین بگیرید و تمرکزتون رو بذاری رو پروژه‌ها. اگر رفیقی که دورکاری انجام می‌ده دارید، و فکر می‌کنید که می‌تونه بخشی از کارهاتون رو انجام بده حتما باهاش همکاری کنید.

شروع کنید به گسترش دادن بیزینس شخصی‌تون، شما توانایی مدیریت فریلنسرهای دیگه‌ای هم به جزء خودتون داری. نترسید، زندگی بدون ریسک، یعنی زندگی بدون موفقیت. ریسک کنید. درست، منطقی و حساب شده. نتیجه کار هرچی باشه لذت بخشه، قول می‌دم.

خلاصه داستان دورکاری چی‌شد؟

خلاصه این‌که دورکاری هم مثل تموم شغل‌ها باید و نبایدهای خودش رو داره. شما با رعایت این اصول تا درصد بالای از به دام افتادن و خطر کردن در امان می‌مونید. سعی کنید این موارد رو، به صوت تیتر‌وار و تو یک جمله کوتاه(هر کدومش رو) بنویسید و هرچند روز مرورش کنید.

خیلی از این بایدها و نبایدها به مرور زمانه که درونی می‌شن و به‌حالت فعال تو عملکردتون درمیان. پس به همین راحتی‌ها رهاشون نکنید و بدونید که هر شخص موفقی اصول کاری که واردش شده‌رو خوب بلد بوده و با مسیر آشنایی کامل داشته.

مخ‌لص